Als illustrator jongleer je vaak met meerdere dingen om je bedrijf gaande te houden. Heel handig, want op die manier verspreid je de risico’s. Zo geeft de ene illustrator misschien een paar dagen per week les, de ander heeft een webshop.
Dat laatste doet ik, naast de illustraties en teksten die ik voor uitgeverijen en tijdschriften maak. Rond 2010 heb ik mijn eerste webshop geopend, op Etsy. Achteraf wist ik niets over webshops, en had ik graag de dingen willen weten die ik jou nu gaat vertellen …
Winkeltje spelen: dat heb jij misschien ook weleens gedaan toen je klein was. Dus automatisch heb je er misschien een nostalgisch, warm gevoel bij.
Toch blijkt het in de praktijk best lastig. Wat niet wil zeggen dat het niet ontzettend leuk is, maar het is goed om jezelf voor te bereiden op wat je kan verwachten.
Als je een webshop hebt, heb jij o.a. de volgende petten op:
• Illustrator/ontwerper
• Producent: (optioneel, als je handgemaakte producten verkoopt)
• Marketeer: je producten promoten op social media bijvoorbeeld
• Copywriter: pakkende en duidelijke teksten bij je producten schrijven
• Fotograaf: goede foto’s van je producten zijn het halve werk
• Vakkenvuller: je webshop vullen met producten
• Boekhouder: cijfers bijhouden, checken of je nog wel winst maakt, cijfers invullen voor Belastingdienst
• Magazijnmedewerker: bijhouden van de verkoop, stock in acht houden
• Inpakker: je verwerkt bestellingen en pakt deze in
• Loopjongen: je moet regelmatig de deur uit om naar een postpunt te gaan met je pakketjes
• Klantenservice: mensen geruststellen dat hun bestelling echt nog wel komt, met bezorgservice bellen om te vragen waar pakketjes zijn (spoiler: dat weten ze nooit), mensen met vragen helpen, etc.
Fysieke ruimte
Je zult hieronder straks lezen dat je niet meteen tien verschillende producten hoeft te hebben om te beginnen, maar ook al heb je maar drie verschillende producten, dan nog moet je bergruimte hebben voor je producten en verpakkingsmaterialen. Maak een plek in je woonruimte voor je webshop spullen, zodat je er makkelijk bij kunt, en het allemaal op één plek houdt.
Mentale ruimte
Als je op dit moment vooral als freelance illustrator werkt, zul je merken dat het hebben van een webshop een andere tak van sport is. Het is voornamelijk snel werk verzetten, secuur zijn, checken, en mensen ter dienst staan. Het volgende hielp mij hier enorm bij:
Webshop-dag
Als je webshop begint te lopen is het misschien fijn om één dag per week om te dopen tot webshop-dag. Dat werkte voor mij het beste. Dinsdag was mijn webshop-dag, waarbij ik alle orders verwerkte, bestellingen inpakte, en naar een post-punt ging om de enveloppen te versturen.
Ik gaf heel duidelijk aan op mijn website dat bestellingen elke dinsdag verstuurd werden. Dus, niet “vandaag besteld, de volgende dag in huis”. Je bent geen bol.com hè? Als je dit duidelijk aangeeft op je website (ik vermeld het bij elk product), hebben de meeste mensen daar begrip voor.
Waar open je een webshop?
Vraag van Jasmien, Lien, Elly, Hanna en Zsofi:
“Welk platform is het beste (voor mij)?”
Je hebt natuurlijk verschillende manieren om een webshop te maken. Dat is afhankelijk van je eigen wensen en hoeveel tijd je erin wilt steken. Volg de flowchart hieronder om erachter te komen welk platform het beste bij jou past. Let wel: ik heb hier enkel de platforms ingezet die ik zelf heb gebruikt.
Opties genoemd:
Society6 | INPRNT | Etsy | MijnWebwinkel | WooCommerce | BigCartel | Shopify
Er zijn nog meerdere opties, zoals Wix, Weebly, Foursquare, etc. Afhankelijk van je persoonlijke wensen kun je kijken wat bij je past.
Vooral Nederlandse klanten?
Zorg dan dat er in je shop met iDeal betaald kant worden. Dat is mogelijk met MijnWebwinkel, Etsy en WooCommerce. Voor mensen kan de drempel net te hoog zijn als er geen betaalmethode is die ze door en door kennen.
Woehoe, je hebt een shop! En nu?
Je hebt een platform gekozen! Mocht je voor Society6 of INPRNT gaan, dan is de onderstaande informatie niet relevant en kun je nu stoppen met lezen. Waar ik het nu vooral over ga hebben is webshops waarbij jij de producten maakt en levert aan je klanten.
Photoshop, Indesign en scannen
Voordat je producten kunt laten maken van je illustraties en tekeningen is het noodzakelijk kennis te hebben van Photoshop en liefst ook Indesign. En werk je vooral analoog (als in: met aquarel, verf, potloden, noem maar op), dan moet je weten hoe een scanner werkt.
Zonder deze kennis ben je afhankelijk van je drukker voor de opmaak van je product, of moet je een ontwerper/dtp’er inhuren om het te ontwerpen. Dat kan, maar ik vind dat zelf niet handig.
Investeren in een cursus Photoshop en Indesign is dus een aanrader! Op die manier kun jij je eigen ontwerpen maken.
Producten: waar begin je mee?
Het meest veilige product om mee te beginnen zijn prints en kaartjes. Je investering om kaartjes en prints te laten maken is goed te doen en de marges zijn wat groter dan bijvoorbeeld bij enamel pins, washi tapes, en andere producten.
Speel op safe in het begin: verdien eerst wat geld met de verkoop van papieren producten, en ga vervolgens investeren in andere producten.
Tegenwoordig is het helemaal niet duur meer om ontwerpen in kleine oplages te laten drukken. Zelfs een oplage van tien exemplaren is mogelijk! Je kunt er dus voor kiezen om een aantal ontwerpen te laten drukken en gaandeweg te kijken welke goed lopen en welke niet. Van te voren is het lastig te zeggen welke ontwerpen goed lopen, dus: trial and error.
Vraag van Melissa:
“Is het slim om high-res afbeeldingen van originelen aan te bieden in je shop, zodat mensen zelf kunnen downloaden en thuis printen?”
Zelf ben ik hier voorzichtig mee. Want: wat gaan mensen dan doen met jouw afbeelding? Het is goed om er dan altijd bij te vermelden dat de koper het beeld enkel mag gebruiken voor een afdruk in persoonlijke sfeer, en niet voor een logo, website, etc.
Product fotografie
Een beetje goeie foto’s van je prints en kaarten zijn het halve werk. Ik zie zoveel mooie producten van illustratoren, maar dan maken ze er slecht belichte foto’s van, of de foto’s zijn onscherp, of pixelig. Gemiste kans. En voor veel potentiële kopers een reden om het niet te kopen. Ik koop zelf ook liever van iemand die verzorgde foto’s heeft van haar/zijn werk. Het zegt toch iets over hoe je te werk gaat.
Kijk hoe anderen dat doen
Neem een kijkje op Etsy en onderzoek hoe anderen foto’s van hun producten maken. Wat voor accessoires gebruiken ze, wat voor soort foto’s? Etsy heeft zelf een paar hele goede tips om betere product foto’s te maken.
En nee, een dure camera is niet nodig om goede foto’s te maken. Dat kan gewoon met je smartphone en een bewerkings-app op je telefoon.
Maak in elk geval een foto van je product in zijn geheel, en wat close up shots met details. Mensen kopen van een afstand, dus je wilt ze zo duidelijk mogelijk laten zien wat je ze biedt.
Wat kost dat?
Een prijs bepalen voor je producten kan lastig zijn in het begin. Wat goed is, is om te checken wat anderen in dezelfde niche als jij vragen voor hetzelfde soort product.
Maar nog belangrijker: bereken wat jouw onkosten zijn per product. Stel, een postkaart kost €0,50 excl. BTW bij de drukker. Dan zou het niet slim zijn om €1 voor je kaart te vragen.
“Huh? Wat zeg je, Marloes? Maar dan heb ik toch al bijna €0,50 winst?”.
Nee, zo werkt dat niet.
Allereerst moet jij zelf per verkoop van een kaart 21% BTW afdragen aan de Belastingdienst.
Loopt je freelance-zaak goed of heb je daarnaast nog een baan in loondienst, dan draag je vaak ook nog eens inkomstenbelasting af. Afhankelijk van je inkomen, kan dat wel 36 – 52% zijn. Zie je wat er hier gebeurt? Had je een eurootje gevraagd voor je kaart, dan had je nu al verlies gedraaid.
Ik geef toe, ik had dit in het begin ook niet door. Totdat ik opeens merkte dat ik verlies draaide met mijn shop. Dus leer van mijn fouten, zou ik zeggen!
Vergeet niet de maakuren
Maar waar je misschien ook niet meteen aan denkt is dat je ook tijd hebt gestoken in het maken van de illustratie van de kaart. Nu kun je die illustratie misschien meerdere keren gebruiken, maar het is heel gewoon (en verstandig) iets te rekenen voor je gewerkte tijd.
Voorbeeld: als ik een illustratie maak, speciaal voor een print in een beperkte oplage, dan zorg ik dat ik mijn uren gedekt heb en de kostprijs per print verwerkt is. Plus wat extra, want er raakt nogal eens wat kwijt in de post, en dan moet je je print nogmaals versturen (of geld terugstorten) aan je klant. Verstuur je buiten Nederland, dan raakt er vaker iets kwijt dan wanneer je het binnen Nederland verstuurt.
De prijs die je vraagt voor je product is dus samengesteld uit de volgende componenten:
• Het bedrag voor jouw illustratie (uren die je erin hebt gestoken), gedeeld door de oplage van het product
• Je kostprijs (wat jij betaalt voor het maken van het product aan bijvoorbeeld de drukker);
• Indien mogelijk: uren voor onderhouden van je webshop en verwerken van bestellingen;
• Inkomstenbelasting;
• 21% BTW;
• Een marge voor onvoorziene zaken (zoals kwijtraken in de post);
• Verpakkingsmateriaal (zie hieronder).
Verzenden
Je winkel staat online, je eerste producten zijn klaar. Check! En nu? Klanten zoeken!
Ho, nee, wacht. Vergeten we niet iets?
Hoe ga jij die kaartjes en prints straks versturen? In enveloppen natuurlijk!
Verzendmateriaal
Voor prints raad ik kartonnen verzendenveloppen aan. Je hebt die in verschillende formaten, dus kijk wat voor grootte je prints/producten zijn en zorg dat die enveloppen net wat groter zijn. Een beetje extra bescherming voor je prints is ook geen slecht idee. Zo’n envelop moet namelijk af en toe een regen- of sneeuwbui doorstaan.
Verpak prints in elk geval in cellofaan of als je wat beter voor het milieu wilt zijn: in een zakje van maiszetmeel. Klinkt misschien smerig, maar het is precies als een cellofaantje maar dan van mais, dus biologisch afbreekbaar. Hier kun je ze bijvoorbeeld kopen.
Ook handig is een visitekaartje met daarop je naam, e-mailadres en webadres. Doe dat mee in het zakje.
Verder kun je het zo bont maken als je wilt: een stempel laten maken om je enveloppen te bestempelen, kleine stickers erbij voor elke bestelling, of het pakketje door een fanfareband laten bezorgen. Oké, geintje, da’s een beetje overdreven. Maar nu we het over bezorging hebben …
Bezorgzorgen
In Nederland ben je voor post dat door de brievenbus past redelijk afhankelijk van PostNL. Jammer genoeg, want echt goed is de service niet altijd, en vrij duur in verhouding met bijvoorbeeld Duitsland, waar je drie keer zo weinig voor een brief betaalt.
Je hebt ook DHL, UPS, DPD en soortgelijke maar dat is eigenlijk enkel voor pakketten. En wat door een brievenbus past, is nog altijd goedkoper met een paar postzegels.
Verzendkosten berekenen
Waar ik zelf heel hard mee op mijn snufferd ben gegaan is verzendkosten berekenen. Stel, een setje kaartjes versturen kost jou ongeveer €2,50 aan postzegels. Maar, je moet meer rekenen aan je klant. Want als webshop eigenaar moet jij 21% belasting over die verzendkosten rekenen, terwijl jij je postzegels met 0% BTW van PostNL koopt.
Ja, dat is raar.
Vergeet ook niet de kosten van je enveloppen en verpakking. Je kunt ervoor kiezen dit in de verkoopprijs van je product te berekenen, of je verrekent het in de verzendkosten. Dat is aan jou!
Naar het buitenland
Bereken verschillende verzendkosten: binnen Nederland, binnen de EU, Europa en de rest van de wereld. Als je rustig aan wilt beginnen kun je bijvoorbeeld eerst beginnen met het verzenden van bestellingen binnen Nederland. Om even warm te draaien. Let op: vanaf 2020 mag je buiten Nederland de orders die door de brievenbus passen niet meer met postzegels verzenden. Dit moet nu via een zogenaamd ‘bus-pakje’ of ‘pakje’ waarvoor je via de website van PostNl een verzendlabel met barcode moet aanmaken. Verzend je buiten de EU, dan moet er altijd een douaneformulier bij.
Vraag van Esther:
“Is het de moeite waard (douane, kwijtgeraakte pakketjes) om wereldwijd te vesturen?”
Ik denk dat als je brievenbus-post stuurt, dat het wel de moeite waard is. Ga je dozen versturen, dan lopen de kosten zo enorm op als het kwijtraakt, dat dit hard in je portemonnee kan raken als je een kleine ondernemer bent. Ik merkte dat vooral in Zuid-Amerika en China dingen niet aankwamen, dus die heb ik uitgesloten voor bestellingen.
De douanekosten zijn voor de klant, niet voor jou als verkoper. Dat is wettelijk bepaald.
Koop mijn spul!
En dan nu: klanten vinden. Want wie gaat er bij jou kopen en hoe vinden mensen jou? Nu ga ik geen masterclass marketing in een blogpost proppen, dus ik houd het kort: social media is your friend. De halve wereld zit op Instagram en daarom is dat ook de meest geschikte om je producten aan de man te brengen.
Zit je er al op als illustrator, waarbij je vooral je werk post? Mooi! Ga daar mee verder en plaats nu ook eens een tijd lang minimaal één keer per week een post over een product dat je hebt gemaakt. Als het goed is heb je nu ook een serie goede foto’s van je producten, dus gebruik die.
Nog niet echt een publiek?
Etsy is een prima partij om je producten aan de man te brengen als je nog niet echt een publiek hebt. Het is namelijk een verzamelwebsite met allerlei verschillende shops, dus mensen zoeken in de algemene database en komen zo door te zoeken terecht bij jouw winkel (met wat geluk). Let wel, Etsy neemt een gulzige hap uit je verkoop, dus bereken je prijzen hierop.
Deel wat je maakt
Neem mensen mee in het maakproces van een product. Ben je bezig met een nieuwe illustratie voor een print? Maak een filmpje van hoe je aan het schilderen bent, of als het drukwerk klaar is en binnenkomt per post. Verkoop niet alleen je producten, maar neem je klanten ook mee in het proces. Als mensen een product van een illustrator of kunstenaar kopen, dan willen ze dat vaak omdat ze iets specifiek van jou kopen.
Make it rain! Of toch niet?
Soms kan het even duren voordat mensen in je shop bestellingen plaatsen. Het is afhankelijk van hoeveel je je shop promoot, hoe groot je huidige publiek is en hoe je product valt bij je gewenste klant. Het is afhankelijk van zoveel factoren, dat er geen eenduiding antwoord is op ‘wanneer krijg je je eerste klanten?’.
Lange adem
Een webshop is iets voor mensen met een lange adem en veel geduld. Heb je dat niet, dan kun je er beter niet aan beginnen. Zelf heb ik sinds 2010 een shop en in 2016 ben ik meer gaan promoten. In 2018 begon het lekker te lopen. Het heeft bij mij dus lang geduurd, en het kan veel sneller, maak je geen zorgen!
Hoe meer je promoot en hoe actiever je ermee bent, hoe sneller het gaat. Maar pas op dat je geen wandelend reclamebord voor je shop wordt. Dat kan al gauw irritant worden. Zoek daarin een balans!
Vraag van Jesse:
“Kun je (financieel) leven van een webshop als illustrator?”
Nu spreek ik even voor mezelf: zou ik dat willen, dan zou ik ruim 40 uur per week in mijn shop steken. Voor mijzelf is dat geen optie, want ik werk voornamelijk als illustrator voor uitgeverijen en tijdschriften, en ik zou dat niet willen opgeven. Voor mij is mijn shop echt een bijzaak, als extra service naar mensen die mijn werk waarderen.
Zou je willen leven van je webshop, dan moet je voor jezelf vaststellen wat je per maand nodig hebt om je rekeningen te betalen, en hoeveel omzet je dus moet draaien.
Ik denk dat het mogelijk is, mits je de tijd en wilskracht hebt, degelijke marges hebt op je producten en de juiste doelgroep voor je producten weet te vinden. Zoals hierboven: het is afhankelijk van zoveel factoren, dat ik natuurlijk nooit een garantie kan geven.
Vraag van Esther:
“Staat de tijd die in je de webshop stopt in verhouding met hoeveel je eraan verdient?”
Dat ligt aan je gewenste uurtarief. Als je een degelijke marge op je producten hebt wel! Daarom zijn prints en kaarten goede startpunten. Maar als je voor een rol washi tape, waar je zelf €0,25 mee verdient, 10 minuten bezig bent om in te pakken en daarna nog naar de brievenbus moet, dan is het niet lucratief.
Ik denk dat je goed moet bijhouden hoeveel tijd het je kost en wat je aan winst hebt.
En anders is het misschien goed om een webshop er vooral voor de lol erbij te hebben, omdat je het leuk vindt!
Tot slot
Momenteel heb ik mijn eigen webshop gesloten. Hoewel het heel goed liep, merkte ik dat ik in tijdsnood kwam in combinatie met mijn deadlines voor opdrachtgevers. En aangezien die opdrachten per uur meer betalen dan mijn shop, besloot ik deze tijdelijk te sluiten.
Dat heeft me geleerd dat je zorgvuldig moet plannen hoe je je tijd als freelance illustrator inricht. Hoeveel tijd heb je om aan elke tak van je vak te besteden?
Ik ga mijn shop zeker weer openen, maar daarvoor ga ik eerst een nieuw plan schrijven!
Disclaimer: Marloes heeft dit artikel geschreven aan de hand van haar eigen ervaringen en kennis. Zie je iets wat niet klopt? Stuur een mailtje naar hallo@gumclub.nl.
tekst en illustraties: Marloes De Vries
